In de 19e eeuw werd in Watergraafsmeer, een naburige gemeente van Amsterdam, de Nieuwe Oosterbegraafplaats (1894) gesticht. Deze verving de voormalige (Oude) Oosterbegraafplaats (1866). Tegenwoordig behorende tot de gemeente Amsterdam als begraafplaats, crematorium en gedenkpark genaamd: De Nieuwe Ooster. Een indrukwekkende plek met een rijke historie, waar sinds de opening in 2007, Museum Tot Zover, ook bekend onder de naam Nederlands Uitvaart Museum, onderdeel van uitmaakt. De voormalige directeurswoning op het terrein van De Nieuwe Ooster is hiervoor verbouwd tot een moderne tentoonstellingsruimte, waar zowel een vaste als wisselende tentoonstelling te zien is.
Hoe gaan we om met de dood? Dat is de hoofdvraag bij Nederlands Uitvaart Museum Tot Zover, waarin het nationaal funerair erfgoed en de moderne uitvaart in het multiculturele Nederland van nu centraal staat. De museumcollectie bestaat uit een verzameling objecten die een relatie hebben met funeraire kunst, de geschiedenis en hedendaagse uitvaartcultuur van Nederland en bestaat voor het grootste gedeelte uit schenkingen. Onder de noemer Funeraire Academie wordt kennisuitwisseling bevorderd tussen wetenschap en de uitvaartbranchepraktijk. Een online scriptiedatabase, met thema´s rondom dood, rouw en uitvaartcultuur, vormt onderdeel van het (digitale) kenniscentrum van Museum Tot Zover. Ook de museumbibliotheek bestaat voor het merendeel uit schenkingen. De museumbibliotheekcollectie bevat boeken, brochures, grijze literatuur, tijdschriften, DVD’s en CD’s. De bibliotheekcollectie van Tot Zover geeft een unieke kijk op immer veranderende opvattingen over hoe we denken over en omgaan met de dood. De oudste tijdschriften uit de collectie dateren uit de jaren twintig van de vorige eeuw.
In de tijdschriftencollectie, bestaande uit nationale en internationale tijdschriften, zijn ontwikkelingen in de uitvaartpraktijk ook zichtbaar in naamswijzigingen van opeenvolgende tijdschriftentitels. Zo werd in de jaren zeventig van de vorige eeuw, met de voortdurende stijging van het aantal crematies, het tijdschrift het Begrafeniswezen voortgezet als Het Uitvaartwezen.
De uitvaartbranche is, bij lange na niet dood, maar volop in ontwikkeling met steeds meer aandacht voor individuele uitvaartwensen in plaats van de ‘standaard uitvaart’. Tot zover over Nederlands Uitvaart Museum Tot Zover.
door: Moira Meijer (bibliotheekmedewerker Nederlands Uitvaart Museum Tot Zover)
16 juli 2018
Het rituelenpodium werpt een blik op de uitvaartrituelen van verschillende bevolkingsgroepen.